Zabytki Bytowa

Zamek krzyżacki Bytów

W 1396 r. oficjalnie rozpoczęto budowę zamku, a skończono go w 1405 r. Pracami budowlanymi kierował tamtejszy architekt Mikołaj Fellenstein. Zaczęto od budowy domu zakonnego przy północnym murze obronnym oraz obwodu warownego, w którego rogach znajdują się trzy okrągłe baszty i czwarta, wieża czworoboczna. Dopiero w XVI w. dobudowano mur z bramą wjazdową, na potrzebę książąt zachodniopomorskich. Dostawione kolejne trzy budynki w XVII w. zmieniły pierwotny plan architektoniczny. W XIX umieszczono w zamku sąd i więzienie. Do dzisiaj zostały ślady więzienia prawdopodobnie zburzonego w 1930. Po II Wojnie światowej odrestaurowano cały zamek. Obecnie zamek pełni funkcję hotelu, restauracji oraz muzeum, a w nim znajduje się także biblioteka.

W 1410 r. Zamek został opanowany przez wojska Jagiełły, ale po podpisaniu Pokoju Toruńskiego został oddany Zakonowi Krzyżackiemu. Kolejne przekazanie władzy nastąpiło po Trzynastoletniej Wojnie. Po tym zdarzeniu zamek został przejęty przez Polaków. W tym czasie panował Król Kazimierz Jagiellończyk, który w 1466 r. oddał zamek w władze Eryka II. Książęta Pomorscy siedzibę mieli tam do 1637 r. W 1655 r. (w trakcie Potopu Szwedzkiego) Zamek spłonął. Odbudowany został póżniej przez Wilhelma I.

Wieża kościoła św. Katarzyny
Nie wiadomo dokładnie kiedy zbudowano cały kościół. Prawdopodobnie wybudowano go jeszcze przed krzyżacką lokacją miasta w 1346 r. Był to kościół rzymskokatolicki p.w św. Katarzyny. Do drugiej połowy XVI w. kościół należał do katolików. W 1557 r. przekazano świątynie protestantom.
Spłoną podczas wyzwalania miasta przez Armię Czerwoną 1629 r. Odbudowano go jedenaście lat później (1640 r.) Kolejny pożar zniszczył kościół w drugiej połowie XVII w. (podczas potopu szwedzkiego) Odbudowano go dopiero 1690 r. Dziesięć lat później znów spłonął. Przeprowadzono generalny remont, w tym odbudowanie dokładnie kościoła. Trwał on rok od 1893-1984. Podczas działań wojennych 1945 r. ponownie zniszczono świątynie. Nie odbudowano jej kolejny raz.
Obecnie znajduje się tam sama wieża, w której aktualnie mieści się muzeum oraz szczątki fundamentów i murów.

Młyn
Budynek powstał na przełomie XIX i XX w. Przypuszczać można, że dawna część mieszkalna jest starsza niż część produkcyjna, z czego ta druga powstała w miejscu starego młyna. Dawniej przy budynku znajdowała się kaszarnia. Młyn należał do Niemców, ale po II wojnie światowej przejęli go Polacy, którzy następnie go rozbudowali. Około 1968 r. przejęła go Gminna Spółdzielnia w Bytowie. Przez pewien czas po 1987 r. budynek niszczał i odnowiona go dopiero przy wznowieniu produkcji (1991 r.). W 2005 r. zrobiono generalny remont, podczas którego całkowicie zmieniono część mieszkalną (wyburzono silosy, zburzono ściany) na potrzeby gospodarcze.
Obecnie znajduje się tam restauracja, w której odbyły się nawet ,, Kuchenne rewolucje Magdy Gessler” .

Most Kolejowy
Most powstał w XIX w. (1882-1884 r.). Miał połączyć Bytów z Korzybiem, ale nigdy nie przejechał po nim żaden pociąg.
Znajduje się nad rzeką Borują. Ma wysokość 15,85 m. Zbudowano go z kamienia, a na potężnych filarach znajdują się tarcze czołowe. Na płaskorzeźbach umieszczono herby i godła ( Rzeszy, Prus, Pomorza, Bytowa i kolei Pruskich). Aktualnie most pełni funkcje jedynie ozdobnego połączenia nad rzeką.

Cerkiew p.w. Św. Jerzego
Prawdopodobnie zbudowana została przez tamtejszego burmistrza Bytowa- Mikołaja Blome oraz jego żony. Prace budowlane trwały od 1675-1685 r. Ówcześnie znajdowała się tam świątynia katolicka pod wezwaniem św. Jerzego. Pierwszy remont odbył się w 1843 po 30-stu latach nie używania. W 1986 r. przekazano ją grekokatolikom, a na potrzebę ich świątyni przeprowadzono generalny remont (1986-1990 r.).
Aktualnie świątynia jest przystosowana do odprawiania mszy greckokatolickich, ale kilka elementów z przed remontu (takich jak dwa epitafia oraz chrzcielnica) zachowało się i możemy je zobaczyć w bytowskim muzeum.

Kościół p.w Św. Katarzyny (dawniej Św. p. w Elżbiety)
Budowę rozpoczęto w 1847 r. według projektu Schindlera, a skończono siedem lat później (1854 r.).
Kościół posiada trzy nawy, dwie boczne oraz największa – Nawe główną. Znajdują się w nim również ogromne organy z 1854 r. oraz dwa dzwony z 1820/1821 r.

Wszystkie te elementy ufundował król Fryderyk Wilhelm III pruski.
Do 1945 r. był to ewangelicki kościół p. w. św. Elżbiety. Zniszczono go przez żołnierzy Sowieckich. Po II Wojnie Światowej przejęty został przez katolików, wtedy także otrzymał drugie wezwanie - Św. Jana Chrzciciela (24.06.1945 r.) . Aktualnie kościół jest pod wezwaniem św. Katarzyny.

Bank
Powstał z cegły w połowie XIX w. (około 1890 – 1900 r.). Ma zdobione wejście i ozdobne łuki nad oknami. W XX w. budynek przeszedł renowacje. Było to od 1992 – 1994 r. Znajduje się przy ulicy J. Bauera 3 i pełni funkcję banku. Znajduje się tam Bank PKO SA.

Dom przy ul. Wojska Polskiego 22
Wybudowano go na przełomie XVIII i XIX w. Powstał w czasach intensywnego rozwoju gospodarczego ( XVIII w.), co wiąże się z tym, że jest to jeden z najstarszych budynków z tego okresu. Budynek znajduje się na ulicy Wojska Polskiego, która w tamtejszych czasach była jedną z głównych osi komunikacyjnych. Teraz jest to budynek usługowo mieszkalny.

Poczta Konna
Pierwotny budynek powstał około 1800 r. Dawniej znajdowała się tam stacja benzynowa, ponieważ był to okres , w którym powstawało wiele samochodów budowano wiele stacji takich jak ta.

Była tam również firma (R. Petersilge ) zajmująca się między innymi instalacjami i blacharstwem oraz stajnia. Budynek nazywany był „szarą pocztą konną”. Kiedyś ulica ta ( Wojska Polskiego 10/ Langestrasse 29) była główną osią komunikacyjną , więc miał on bardzo dobrą lokalizację. Aktualna forma budynku to stan po przebudowie ( ok. 1994 – 1996 r.). Jest to prawie identyczna kopia dawnego wyglądu.

Aktualnie znajdują się tam lokale użytkowe, a wyżej część mieszkalna.

Spichlerz ul. Ogrodowa 10
Wiemy o nim niewiele, Powstał w XIX w. , a w XX w. dobudowano mu ścianę. Jest to budowla szachulcowa. Aktualnie budynek już nie istnieje, ponieważ go wyburzono.

Kamienica 1 Maja 2
Jest budowlą z końca XX w. Kiedyś był to budynek typowo mieszkalny, z którego zachował się jedynie potężny komin. Nadal jest to jedynie miejsce zamieszkania.

Kamienice ul. Jana Pawła
Kamienice przy ulicy Jana Pawła II 10,12 oraz 14 zbudowane zostały na przełomie XVIII i XIX w. Przyczyna budowy było głównie przybywanie nowych mieszkańców. W każdej z nich dolne pietra zajmują lokale użytkowe ( takie jak sklepy czy salony fryzjerskie). Na wyższych znajdują się mieszkania.